6. Ηλεκτροπαραγωγή, ηλεκτροδότηση, δίκτυα

Μπορεί να μην το συνειδητοποιούμε, αλλά η ηλεκτροδότηση είναι μέτρο οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας.  Η ηλεκτροδότηση "ανακαλύφθηκε" στα μέσα του 19ου αιώνα και, σήμερα, με 7 δις παγκόσμιο πληθυσμό, περίπου 1 δις είναι χωρίς ρεύμα και οι περισσότεροι από αυτούς σε λεγόμενες υπανάπτυκτες χώρες.

Ακριβώς επειδή το ρεύμα είναι βασική προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη, το κόστος του είναι σημαντικό. Για τους καταναλωτές, το ακριβό ρεύμα συνεπάγεται να γίνεται η δαπάνη για το ρεύμα δυσβάστακτο ποσοστό των συνολικών δαπανών (που είναι, εν μέρει, και ο ορισμός της "ενεργειακής φτώχειας"). Για την βιομηχανία, το ακριβό ρεύμα και γενικά η ακριβή ενέργεια, οδηγούν σε μείωση της ανταγωνιστικότητας και κλείσιμο.

Η ηλεκτροδότηση βασίζεται α) στην ηλεκτροπαραγωγή (και στην εμπορία), β) στην μεταφορά και γ) στην διανομή του ρεύματος στους καταναλωτές, δηλαδή στην βιομηχανία, στις επιχειρήσεις, στους οικιακούς καταναλωτές και στις μεταφορές (όπου υπάρχουν).

Υπάρχουν τρεις πολύ βασικές λεπτομέρειες, που συνήθως αγνοούμε, αλλά που είναι πολύ σημαντικές για την κατανόηση του προβλήματος που έχουν οι ΑΠΕ με την ηλεκτροδότηση.  1) Η ζήτηση για ρεύμα είναι σχετικά προβλέψιμη, 2) η ηλεκτροπαραγωγή πρέπει να είναι ίση με την ζήτηση και 3) Το ρεύμα δεν αποθηκεύεται, πρακτικά και οικονομικά:

7. Πηγές ενέργειας και ηλεκτροδότησης παγκοσμίως [σε επεξεργασία]

Αυτή η ανάρτηση είναι για λίγη προοπτική στο θέμα της ενέργειας και της ηλεκτροδότησης. Πολλοί πέφτουν στην παγίδα να νομίζουν ότι με έναν ανεμιστήρα ή 3 πανελάκια, ή μια μικρή τουρμπίνα στο ρυάκι απέναντι, θα "απεξαρτηθούμε" και θα ζούμε ευτυχείς και αυτάρκεις, αενάως κλπ.  Αυτά είναι πλάνες. Ή ρομαντική και ουτοπική επιστροφή στο προ του 1900 παρελθόν. Μπορεί να ήταν καλύτερο το παρελθόν, αλλά μάλλον δεν γνωρίζουμε Ιστορία.

Η "ενέργεια" είναι μία από τις κινητήριες δυνάμεις της ανθρωπότητας και καλό είναι να έχουμε μία έστω και επιφανειακή άποψη για τις διάφορες πηγές και χρήσεις ενέργειας, τις διάφορες πηγές ηλεκτροδότησης και τις πραγματικές συνέπειες είτε των επιλογών μας είτε των απόψεών μας.   [1]

Όποιος έχει την υπομονή να προσέξει τα παρακάτω γραφήματα (μερικά δείχνουν περίπου το ίδιο πράγμα, σε διαφορετική εκδοχή) θα είναι σε καλύτερη θέση να καταλάβει ότι η συζήτηση για τις λεγόμενες ΑΠΕ είναι αντιστρόφως ανάλογη με την ενεργειακή σημαντικότητά τους.


Χ.1. ΠΗΓΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Το παρακάτω γράφημα, από εδώ, είναι λίγο παλιό αλλά είναι κατανοητό (και τα αναφερόμενα ποσοστά δεν έχουν αλλάξει και τόσο τα τελευταία 10 χρόνια). Αμέσως μετά, θα παραθέσουμε την σύγχρονη εκδοχή του, για τους ...τολμηρούς.

Το παραπάνω γράφημα δείχνει ότι α) ο κόσμος χρησιμοποιεί πολλή ενέργεια. β) Η περισσότερη είναι από πετρέλαιο για μεταφορές, και κάρβουνο (και αέριο, πυρηνικά και υδροηλεκτρικά) για ηλεκτροδότηση.  γ) Η ηλεκτροδότηση καταναλώνει περίπου το 1/3 της συνολικής ενέργειας. δ) Η βιομάζα είναι σημαντική και αφορά κυρίως σε οικιακή χρήση. ε) Τα υδροηλεκτρικά είναι επίσης σημαντικά και είναι όλα για ηλεκτροδότηση (όπως και τα πυρηνικά). στ) Το φυσικό αέριο είναι σημαντικό καύσιμο με πολλές εφαρμογές. Από την ημερομηνία αυτού του γραφήματος, η χρήση αερίου έχει αυξηθεί παντού.

Η σύγχρονη (2011)  (και πιο λεπτομερής και πολύπλοκη) εκδοχή του παραπάνω γραφήματος για όλον τον κόσμο (από εδώ) είναι παρακάτω (και μεγαλώνει με κλικ):

8. Η (αποκαλυπτική) ιστορία των ΑΠΕ

Οι ΑΠΕ είναι μια θαυμάσια ιδέα. Μέχρι το 1800, περίπου όλη η παγκόσμια ενέργεια ήταν "Ανανεώσιμη". Με την διαφορά ότι τα δάση και οι φάλαινες και οι άλλες τότε "ανανεώσιμες" πηγές ενέργειας δεν ήταν ακριβώς ανανεώσιμες, αφού δεν προλάβαιναν να "ανανεωθούν".

Ούτε σήμερα είναι οι λεγόμενες ΑΠΕ πραγματικά ανανεώσιμες. Ο ήλιος, ο αέρας, η γεωθερμία, ονομάζονται "ανανεώσιμα" αλλά τα μηχανήματα που μετατρέπουν αυτές τις πηγές σε ηλεκτρικό ρεύμα, δεν είναι ανανεώσιμα και με απειροελάχιστες εξαιρέσεις δεν μπορούν να κατασκευαστούν από ΑΠΕ ή σε υποθετικές οικονομίες που λειτουργούν μόνο με ΑΠΕ (ακόμα και στην 100% υδροηλεκτρική Νορβηγία).

Οι λεγόμενες ΑΠΕ ειδικά στην ηλεκτροπαραγωγή είναι "συμβατικός" όρος. Αναφέρεται σε ηλεκτροπαραγωγή που δεν χρησιμοποιεί ορυκτά καύσιμα (κάρβουνο, αέριο, πετρέλαιο) ή πυρηνικά. Μερικοί δεν συμπεριλαμβάνουν τα μεγάλα υδροηλεκτρικά στις λεγόμενες ΑΠΕ (αν και η Νορβηγία και η Κόστα Ρίκα ηλεκτροδοτούνται περίπου 100% από ΑΠΕ, δηλαδή μεγάλα υδροηλεκτρικά).

Ενώ πολλές ΑΠΕ, και για ηλεκτροδότηση, υπάρχουν από περίπου το 1850, οι ΑΠΕ έγιναν της μόδας μεταξύ 1973 και 1979. Τότε ζήσαμε τα δύο πετρελαϊκά εμπάργκο, το πρώτο με τον πόλεμο του 1973 στην Μέση Ανατολή και το δεύτερο με την Ιρανική επανάσταση. Εκείνη την περίοδο, πριν από το διαδίκτυο, όλα τα έντυπα είχαν κατακλυστεί από τις ίδιες και ίδιες ιδέες για ενέργεια από ΑΠΕ σαν απάντηση στην εκτίναξη της τιμής του πετρελαίου και των παρενεργειών της στον πληθωρισμό και τις οικονομίες των περισσότερων Δυτικών χωρών - και της Ελλάδας.

Οι λεγόμενες ΑΠΕ

Τα αιολικά, κυρίως για άντληση νερού, είναι παλιά και δοκιμασμένη τεχνολογία, αλλά τότε, στην δεκαετία του 1970, προωθήθηκε η σύγχρονη μορφή των ανεμογεννητριών και το μόνο που άλλαξε μετά το 1970, ήταν το μέγεθός τους και οι μαγνήτες νεοδυμίου. Οι ανεμογεννήτριες παρήγαν και παράγουν εναλλασσόμενο ρεύμα (όταν φυσάει). Τα φωτοβολταϊκά υπήρχαν το 1970 (κυρίως σε διαστημόπλοια) και από τότε αυξήθηκε σημαντικά η αποδοτικότητά τους (το ποσοστό της ηλιακής ακτινοβολίας που μετατρέπεται σε συνεχές ρεύμα) και μειώθηκε δραματικά το κόστος τους. Τα υδροηλεκτρικά υπήρχαν από το καιρό περίπου που εφευρέθηκε η ηλεκτροπαραγωγή. Τα βιοαέρια υπήρχαν και υπάρχουν σαν τεχνολογία κατεργασίας λυμάτων. Η βιομάζα είναι παλιά όσο ο σημερινός άνθρωπος. Τα ηλιοθερμικά υπάρχουν από τα τέλη του 19ου αιώνα (και ο Αρχιμήδης υποτίθεται ότι με κάτοπτρα έκαψε τον στόλο των Ρωμαίων περί το 200 πΧ. Η γεωθερμία είναι γνωστή από ...προϊστορικούς χρόνους, δοκιμάστηκε για ηλεκτροπαραγωγή μεταξύ 19ου και 20ου αιώνα και σήμερα χρησιμοποιείται, επιτυχώς, όπου υπάρχουν εύκολα γεωλογικά ρήγματα (πχ στην Ισλανδία). 

Με εξαίρεση τα αιολικά και τα υδροηλεκτρικά που παράγουν ρεύμα από μηχανική περιστροφή μιας γεννήτριας και τα φ/β που μετατρέπουν τα φωτόνια σε ηλεκτρόνια, όλες οι άλλες λεγόμενες ΑΠΕ βασίζονται σε "θερμοδυναμικούς κύκλους" όπως αυτούς των ατμομηχανών και κάθε συμβατικής θερμικής μονάδας (συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών).

Οι ΑΠΕ μετά τις πρώτες πετρελαϊκές κρίσεις 1973-1979

Όλες αυτές τις ΑΠΕ δοκιμάστηκαν για ηλεκτροπαραγωγή και ειδικά τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά κόλλησαν από την αρχή σε τρία βασικά εμπόδια: 1) Δεν φυσάει και δεν λάμπει ο ήλιος συνέχεια και σταθερά, 2) σε ένα ηλεκτρικό δίκτυο η ηλεκτροπαραγωγή πρέπει να είναι περίπου ίση με την ζήτηση και το (εναλλασσόμενο) ρεύμα πρέπει να έχει ορισμένα σταθερά τεχνικά χαρακτηριστικά, 3) ο αέρας και ο ήλιος δεν αποθηκεύονται και ούτε το ρεύμα αποθηκεύεται -- τουλάχιστον όχι σε ποσότητες ή κόστος που να μπορεί να είναι πρακτικό και ανεκτό σε ηλεκτροδότηση δικτύου. Αυτά τα τρία θεμελιώδη εμπόδια έκαναν αυτές τις ΑΠΕ να είναι εντελώς ασύμφορες και περίπου άχρηστες για ηλεκτροδότηση δικτύων από την αρχή.  Κανείς δεν τις ήθελε εμπορικά. Κανείς δεν ήθελε το ρεύμα τους. Κανείς δεν τις χρηματοδοτούσε.  Και μέχρι το 1990 περίπου υπήρχαν μόνο σε εξειδικευμένες εφαρμογές όπως σε φάρους (με μπαταρίες) ή σε αυθαίρετα εκτός δικτύου (με μπαταρίες, γεννήτριες κλπ).

Ωστόσο, σαν αποτέλεσμα των πρώτων δύο πετρελαϊκών κρίσεων (1973 και 1979) αναπτύχθηκε ραγδαία η εμπορική χρήση της πυρηνικής ενέργειας για ηλεκτροπαραγωγή (η Γαλλία πχ είναι σήμερα περίπου 100% πυρηνική και η Σουηδία περίπου 50%) και αναπτύχθηκαν εμπορικά και εφαρμογές ΑΠΕ για χρήσεις εκτός της ηλεκτροπαραγωγής, με πιο γνωστή τους ηλιακούς θερμοσίφωνες και αυτό επειδή το ζεστό νερό είναι χαμηλής θερμοκρασίας και αποθηκεύεται εύκολα.

Οι ΑΠΕ της δεκαετίας του 1970 περίπου ξεχάστηκαν με την ανακάμψη της παγκόσμιας οικονομίας την δεκαετία του 1980. Και επανήλθαν δριμύτερες περί το 1990.

Ο Γερμανικός Νόμος EEG του 1991 (Νόμος Μπιρμπίλη 2010)

Περί το 1990 υπήρχαν πολλές εξελίξεις, μερικές φαινομενικά άσχετες και μερικές εντελώς σχετικές με τις ΑΠΕ.  Πρώτα από όλα τελείωσε ο Ψυχρός Πόλεμος, με ό,τι άφησε πίσω του.

α) Επανενώθηκαν η Ανατολική με την Δυτική Γερμανία. Το κόστος της επανένωσης γράφεται ότι είναι περί τα €2 τρις. Η επανένωση είχε και μια άλλη πτυχή:  Έκλεισαν περί το 1990 οι παλιές,  μη αποδοτικές λιγνιτικές μονάδες (και αντικαταστάθηκαν από σύγχρονες και από μονάδες αερίου) και έχει γραφτεί ότι κατάφερε η Γερμανία να προχρονολογήσει την ημερομηνία αφετηρίας για την επίτευξη των στόχων του Πρωτοκόλλου του Κυότο ώστε να επωφεληθεί από την αντικατάσταση των παλιών μονάδων της.  Η πιο σημαντική μείωση εκπομπών της ήταν τότε, μεταξύ 1990 και 1993. Ήδη, από το 1987, οι Γερμανοί ετοίμαζαν το πλαίσιο για την προστασία του Κλίματος από τα αέρια του Θερμοκηπίου, το 1991 πέρασε από την Βουλή τους και αυτό ήταν και το θεσμικό πλαίσιο για την Διάσκεψη του Ρίο, το 1992.

β) Το 1988 ιδρύθηκε το IPCC (αυτό που έχει ειδικευθεί να βγάζει μοντέλα εδώ και 25-30 χρόνια που προβλέπουν θέρμανση από το Θερμοκήπιο των εκπομπών CO2). Τα μοντέλα απέδειξαν ότι δεν μπορούν καν να προβλέψουν τις γνωστές κλιματικές αλλαγές με γνωστές τις αρχικές συνθήκες τους και ότι είχε και κάτι "επιστήμονες" που έγιναν τσακωτοί να μαγειρεύουν δεδομένα για να αποδείξουν το Θερμοκήπιο (το γνωστό Climategate).

γ) Το 1992 έγινε η Διάσκεψη του Ρίο για την προστασία της Γης. Και

δ) Το σημαντικότερο για το θέμα μας: Την πρωτοχρονιά του 1991, "παντρεύτηκε" η ιδέα των ΑΠΕ με την ιδέα του Θερμοκηπίου, που μετονομάστηκε αργότερα σε "Κλιματική Αλλαγή". Και από δύο καλές (ή όχι τόσο καλές) θεωρίες προέκυψε η τραγελαφική θεωρία, ότι με πολλές ΑΠΕ θα σώσουμε την Γη από την Κλιματική αλλαγή! Και επειδή οι θεωρίες δεν πετυχαίνουν από μόνες τους, μία χώρα, αυτή που φαίνεται να προωθεί την θεωρία (αν και μάλλον δεν είναι μόνη της στο αφήγημα περί Κλιματικής Αλλαγής) έκανε την μία, μοναδική και μεγάλη εφεύρεση για τις ΑΠΕ: Τον (Γερμανικό) Νόμο EEG, που ξεκίνησε σαν Νόμος StrEG την πρωτοχρονιά του 1991.

Οι ΑΠΕ υπάρχουν σήμερα χάρη σε αυτόν και μόνο με αυτόν, τον Νόμο. Ο Νόμος StrEG, ή EEG, ή Νόμος Μπιρμπίλη σε εμάς,προβλέπει τα εξής για τις ΑΠΕ: 1) την υποχρεωτική διασύνδεση του δικτύου με μονάδες ΑΠΕ, 2) την υποχρεωτική απορρόφηση και 3) κατά προτεραιότητα απορρόφηση από το δίκτυο κάθε ρεύματος από ΑΠΕ, 4) την υποχρεωτική καταβολή 5) εγγυημένων και 6) προκαθορισμένων πληρωμών ή ταριφών, 7) την μεταφορά κάθε σχετικού κόστους στους λογαριασμούς ρεύματος. Αυτές οι 7 νομοθετημένες επιδοτήσεις μετάλλαξαν κάτι που ήταν εντελώς και από κάθε άποψη ασύμφορο, σε εγγυημένες οικονομικές αποδόσεις, πρωτοφανές σε οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα (πλην της κρατικής φορολογίας). Υπήρξαν και άλλες επιδοτήσεις, όπως μέσω 9)  δανειακών διευκολύνσεων και με 10) "στόχους", ή υποχρεωτικές ποσοστώσεις, για όσα κράτη αντέγραψαν, για μαγικούς λόγους, αυτή την περίεργη Νομοθεσία. Στην Ελλάδα με επιδότηση μέσω 11) παροχής Δημόσιας γης. Παντού με έναν ωραιότατο μηχανισμό εκχώρησης ποσοστών από τα εύκολα και εγγυημένα κέρδη, σε ντόπιους, ΜΜΕ, ΜΚΟ, επιστήμονες, "επιστήμονες", επαγγελματίες και, κατά τα φαινόμενα, νομοθέτες που εγκρίνουν τέτοια πράγματα. Και το τελευταίο κερασάκι, 12) πρόσθετες επιδοτήσεις από Ευρωπαϊκά προγράμματα για την εγκατάσταση ΑΠΕ.  Και, πρόσφατα (ή ίσως από την αρχή) με εμπλοκή της πίεσης για μεταφορά και χρήση φυσικού αερίου, είτε από την Ρωσία, είτε από την Μέση Ανατολή, είτε πιο πρόσφατα από τις ΗΠΑ.

Με 12 διακριτές επιδοτήσεις, είναι αναμενόμενο να γεμίζει ο τόπος με κάθε λογής μηχάνημα από την Γερμανία (και να αναγκάζεται η ΡΑΕ να γίνεται ρεζίλι, αφού αυτή υποτίθεται ότι εγκρίνει -- και το ΣτΕ να απαγγέλλει ποιήματα του IPCC για "Σωτηρία").

Ο Νόμος EEG επιδοτεί Γερμανικές εξαγωγές και ένας Γερμανός έδωσε  μια αμείλικτα ειλικρινή περιγραφή.   Ο ίδιος θεωρεί τις ΑΠΕ και ειδικά τα αιολικά "την μεγαλύτερη απάτη" (και το τεκμηριώνει, από το 2009, αν θέλετε να τον διαβάσετε). Αναφέρει χαρακτηριστικά:

"...In 1991 the government of Helmut Kohl enacted the so-called Power Feed-in Act, which was later amended by the Socialist-Green coalition government of Gerhard Schröder to become the EEG Act (Energy Feed-in Act). This Act ... forced .. power companies to buy renewable energy no matter the circumstances, and to do so at exorbitant state-regulated prices. ...Τhe power companies were allowed to pass the higher costs on to the consumers.  ...Τhis tricky law has since become one of Germany’s biggest exports (so named ... by Environmental Secretary Michael Müller of the SPD Socialist Party). The ... EEG Act was either fully or partly exported to over 46 countries worldwide. Governments assume, and rightly so, that there are enough masses of stupid people, and that they won’t be going extinct anytime soon..."

Και μεταφράζω με δική μου έμφαση στην καίρια πρόαταση:

"...To 1991 η κυβέρνηση του Χέλμουτ Κολ ενεργοποίησε τον Νόμο για τις Ταρίφες (για ΑΠΕ), που αργότερα τροποποιήθηκε από την Κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλιστών και Πράσινων του Gerhard Schröder και έγινε ο Νόμος EEG (για τις ταρίφες για ΑΠΕ). Αυτός ο νόμος αναγκάζει ηλεκτροπαραγωγικές εταιρίες να αγοράζουν ρεύμα από ΑΠΕ, ασχέτως περιστάσεων και σε εξωφρενική τιμή που καθορίζει η Κυβέρνηση.  Οι ηλεκτροπαραγωγικές εταιρίες μπορούν και μετακυλήουν το κόστος στους καταναλωτές.  Αυτός ο πονηρός νόμος έχει έκτοτε γίνει μια από τις μεγαλύτερες εξαγωγές της Γερμανίας (έτσι τον απεκάλεσε περιχαρής ο Υπουργός Περιβάλλοντος Michael Müller του σοσιαλιστικού SPD).  Ο Νόμος EEG έχει εξαχθεί σε 46 χώρες  παγκοσμίως. Οι Κυβερνήσεις θεωρούν, και με το δίκιο τους, ότι υπάρχουν αρκετές μάζες ηλιθίων και ότι δεν θα εξαφανιστούν σύντομα..."

Τέλος, για να μην μείνει κανείς με την εντύπωση ότι οι ΑΠΕ είναι επιδότηση μόνο Γερμανικών εξαγωγών (και ΜΜΕ, ΜΚΟ κλπ), ένα σημαντικό κομμάτι πηγαίνει στους κατά τόπους λειτουργούς μεγάλων (ή λεγόμενων "βιομηχανικών") εγκαταστάσεων ΑΠΕ.  Αυτοί είναι, τυπικά, στην χώρα μας  και όχι μόνο,  μεγάλες εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής (όπως πχ η EDF,  η ΕΝΕL, η Iberdrola κλπ) που έτσι αποκτούν ένα σταθερό εισόδημα που είναι τελικά προς όφελος των δικών τους καταναλωτών και μετόχων.  


Οι ΑΠΕ σήμερα

Και το αποτέλεσμα? Ωραία πολύχρωμα γραφήματα (το συγκεκριμένο από εδώ)  με ...εκθετικές επιδόσεις, που αν τις ψάξει κάποιος...

Αν τις ψάξει κάποιος, πχ για την ίδια την Γερμανία, που και αυτή διαφημίζει με ωραία χρώματα...:

Οι "μάζες των ηλιθίων" που ανέφερε ο αντιαιολικός Γερμανός, παραπάνω, θα δούνε αυτήν την εικόνα και θα πιστέψουν ότι η Γερμανία, από το 1990 μέρχι σήμερα, με τον Νόμο EEG, κατάφερε και μείωσε τον λιγνίτη, το κάρβουνο και, μετά το 2011, τα πυρηνικά, τα υποκατέστησε με ΑΠΕ που ήδη είναι πάνω από το 30% της ηλεκτροδότησης. ΛΑΘΟΣ.

1) Λέει "ηλεκτροπραγωγή" (generation) και όχι "ηλεκτροδότηση"
2) Λέει "gross" generation και όχι "net". Αυτό, εάν είστε λίγο, ελάχιστα καχύποπτος, σημαίνει ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ gross και net -- που θέλει ψάξιμο (ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες).
3) Δίνει ποσοστά και όχι απόλυτα νούμερα. Και αυτό κρύβει λεπτομέρειες.
4) ΔΕΝ λέει πώς και με τι κόστος και με τι συνέπειες στην κατανάλωση καυσίμων, ή στις εκπομπές CO2, επί το πολιτικά ορθότερον.

Την απάντηση την έδωσα προηγούμενα (κεφάλαιο 7.3) και σε μία παρουσίαση στο Μουζάκι, όλη από επίσημες πηγές. Από την εικόνα 15 και μετά, φαίνεται καθαρά το εξής:  Η Γερμανία έχει πολλές ΑΠΕ αλλά ηλεκτροδοτούνται από λιγνίτη, λιθάνθρακα και πυρηνικά. Από τις πολλές ΑΠΕ η λιγότερο προβληματική είναι η βιομάζα. Το περισσότερο αιολικό ρεύμα "εξάγεται" σε γείτονες με υδροηλεκτρικά. Το χαρίζουν ή πληρώνουν για να το απορρίψουν. Ο ίδιος ο Gabriel στην Αθήνα είχε διαφημίσει ότι "εξάγουν" το 80% του αιολικού τους ρεύματος, λες και είμαστε ηλίθιοι και δεν βλέπουμε ότι εξάγουν όταν η τιμή είναι μηδενική ή αρνητική! Το πολύ φωτοβολταϊκό ρεύμα το "ακολουθούν" με μεταβλητή χρήση εισαγόμενου (από τις ΗΠΑ) λιθάνθρακα. Το αποτέλεσμα?

Το αποτέλεσμα των πολλών ΑΠΕ της Γερμανίας, στην Γερμανία:

• Ενσωματώνουν πολλές ΑΠΕ αλλά δεν ηλεκτροδοτούνται από ΑΠΕ
• Έχουν διπλασιάσει το κόστος του ρεύματος
• Δεν έχουν μειώσει ούτε ένα γραμμάριο CO2 παρ' ότι δήθεν κόπτωνται για το CO2 (εκτός από την περίοδο του κραχ του 2008 και μεταξύ 1990 και 1993, όπως αναφέραμε παραπάνω)
• Οι πολλές ΑΠΕ ενώ ανεβάζουν την τιμή του καταναλωτή, ρίχνουν την χοντρική τιμή των ηλεκτροπαραγωγών, που όμως επειδή δεν μπορούν χωρίς αυτούς τους επιδοτούν και αυτούς.
• Εξάγουν το 70-80% μηχανημάτων ΑΠΕ που κατασκευάζουν και απασχολούν 300.000 κόσμο εκεί (αυτές είναι οι Πράσινες Θέσεις Εργασίας). Εμείς εισάγουμε, με δανεικά. 
• Το αφεντικό της Ζήμενς έχει δηλώσει δημόσια ότι η ενεργειακή πολιτική της Γερμανίας είναι παράδειγμα προς αποφυγή, αλλά τουλάχιστον εξάγουν καμιά ανεμογεννήτρια!

Και επειδή μιλάμε για την Ιστορία των ΑΠΕ, ο μέχρι τώρα "επίλογος" είναι:

• Το ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη το έχουν όσοι έχουν βάλει πολλές ΑΠΕ
• Οι ΑΠΕ δεν φαίνονται να μειώνουν εκπομπές CO2 οπουδήποτε!
• Επώνυμοι Γερμανοί λένε ότι οι ΑΠΕ δεν είναι παρά μια μεγάλη και βλαπτική αναδιανομή
• Οι Γερμανοί βιομήχανοι θεωρούν καταστροφική και αναποτελεσματική την μεταστροφή σε ΑΠΕ
• Διαπρεπείς επώνυμοι Γερμανοί λένε ότι "οι ΑΠΕ έχουν κοστίσει ένα σωρό λεφτά, έχουν μειώσει το βιοτικό επίπεδο και έχουν καταστρέψει τοπία. Ο αέρας και ο ήλιος είναι διαλείπουσες πηγές ενέργειας και δεν υπάρχει πρακτική και οικονομική αποθήκευση.  Δεν υπάρχει καν χώρος για τις χιλιάδες αντλησιοταμιεύσεις, αν αποφάσιζαν να αποθηκεύουν ρεύμα με αυτόν τον τρόπο. Η προώθηση των ΑΠΕ έχει μειώσει το κύρος της επιστημονικής έρευνας.  Έχει γίνει θρησκεία, ακτιβισμός".
• Ο Αυστραλός πρωθυπουργός είπε ότι τα αιολικά κατέστρεψαν την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας του
• Η Νότια Αστραλία (μοντέλο ηλεκτροδότησης ΤΕΡΝΑ-ENGIE, αέριο και αιολικά) έχει το ακριβότερο ρεύμα στον κόσμο και τακτικά blackouts  
• Και ο Σταθάκης λέει ότι ενώ έχουμε πιάσει τους στόχους για ΑΠΕ, θα τους ..διπλασιάσουμε

Κάτι είπε ο άλλος, το 2009, για "μάζες ηλιθίων"... Σε εμάς αναφέρεται... Όσο πιο πολύ καταλαβαίνουμε την πλήρη διάσταση του προβλήματος, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να μάς κοροϊδεύουν. Το πώς αντιδρούμε, είναι άλλο πάλι θέμα (και όχι αντικείμενο αυτού του ιστολογίου).

9. Τα κριτήρια αξιολόγησης μορφών ηλεκτροδότησης και η "απελευθέρωση" της αγοράς

Οι λεγόμενες ΑΠΕ, ανά τον κόσμο, υπάρχουν επειδή επιδοτούνται. Με νόμους. όπως, πχ. με τον δικό μας Νόμο 3581/10 (ΦΕΚ Α' 85/4-6-2010)

Ο Νόμος αυτός, που υπερψηφίστηκε από τα τότε κόμματα Κυβέρνησης (ΠΑΣΟΚ) και αντιπολίτευσης (ΝΔ), ξεκινάει με την δήλωση ότι "η προστασία του κλίματος, μέσω της προώθησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., αποτελεί περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα υψίστης σημασίας για τη χώρα".

Υπάρχει και "ανεξάρτητη" και "αυτοτελής" αρχή που λέγεται Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, ή "ΡΑΕ". Η ΡΑΕ έχει περιγράψει, γραπτώς, τον ρόλο της, τους σκοπούς της "απελευθέρωσης" και τα κριτήρια αξιολόγησης των διαφόρων μορφών ηλεκτροδότησης:

http://www.rae.gr/old/K1/1a3.htm
(η έμφαση με κίτρινο χρώμα είναι δική μας)

 

Ρόλος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας στα πλαίσια της Ενεργειακής Πολιτικής

Η ΡΑΕ συστήθηκε με το νόμο 2773/22-12-99, είναι ανεξάρτητη αρχή και έχει κυρίως γνωμοδοτικό και εισηγητικό χαρακτήρα στον τομέα της ενέργειας. Δημιουργήθηκε στα πλαίσια της εναρμόνισης με την Κοινοτική Οδηγία 96/92 αλλά κυρίως γιατί η συγκρότηση ρυθμιστικών Αρχών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τις επιδιωκόμενες διαρθρωτικές μεταβολές των αγορών. Αντίστοιχες αρχές έχουν ήδη συγκροτηθεί στις χώρες της ΕΕ, στις ΗΠΑ αλλά και σε όλες τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, Βαλκανίων και πρώην Σοβιετικής Ένωσης.

Η ΡΑΕ δρα στα πλαίσια βασικών στρατηγικών στόχων της ενεργειακής πολιτικής, που σύμφωνα και με το νόμο, είναι οι εξής:

• Ασφάλεια και αξιοπιστία ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας
• Προστασία του περιβάλλοντος, στο πλαίσιο και των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας
• Συμβολή στην ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας, με την επίτευξη υγιούς ανταγωνισμού με στόχο τη μείωση του κόστους ενέργειας για το σύνολο των χρηστών και καταναλωτών και τη διευκόλυνση νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και απασχόλησης.

Με τον ίδιο νόμο απελευθερώνεται σταδιακά η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, πράγμα που σκοπεύει στα εξής:

1. • Μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας άρα και των τιμών
2. • Ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σχετικών με την ηλεκτρική ενέργεια άμεσα και έμμεσα
3. • Αξιόπιστη τεχνικά και ποιοτικά παροχή ηλεκτρικής ενέργειας
4. • Οικονομικά και ποιοτικά προσιτή ηλεκτρική ενέργεια προς όλους τους καταναλωτές περιλαμβανομένων απομακρυσμένων περιοχών, νησιών κλπ.
5. • Εξυπηρέτηση υπό συνθήκες ανταγωνισμού των στόχων σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές, το φυσικό αέριο, το περιβάλλον, τις νέες τεχνολογίες και την ασφάλεια τροφοδοσίας της χώρας.

Στα πλαίσια αυτά η συμβολή της ΡΑΕ είναι ιδιαίτερα σημαντική:

• Τελικός σκοπός της ΡΑΕ είναι η προστασία των συμφερόντων του καταναλωτή ενέργειας (ιδιώτη και επιχείρησης) και του δημοσίου συμφέροντος (περιφέρειες, αξιοπιστία τροφοδοσίας, περιβάλλον, ποιότητα υπηρεσιών)
• Για την επίτευξη αυτού του σκοπού η ΡΑΕ φροντίζει τον υγιή ανταγωνισμό των προμηθευτών ενέργειας και την οργάνωση της αγοράς με τρόπο συμβατό με τους στρατηγικούς στόχους της ανάπτυξης (νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες, νέες τεχνολογίες, επέκταση των αγορών στην ευρύτερη περιοχή μας και την ΕΕ, μείωση του κόστους, υγιής χρηματοδότηση)

1. Στα πλαίσια αυτά η ΡΑΕ σαν ανεξάρτητη αρχή αναλαμβάνει πολλαπλούς ρόλους:
2. γνωμοδοτεί, εισηγείται μέτρα,
3. ελέγχει την αγορά, τον ανταγωνισμό και τις τιμές
4. προσέχει για τον καταναλωτή, το περιβάλλον και το δημόσιο συμφέρον
5. επιβλέπει τη λειτουργία των συστημάτων προμήθειας ενέργειας
6. πληροφορεί, αναλύει την πολιτική και στρατηγική στην ενέργεια, αναπτύσσει διάλογο
7. εισηγείται και παρακολουθεί τις κανονιστικές διατάξεις και αδειοδοτήσεις
8. καλλιεργεί διεθνείς σχέσεις και συνεργασίες.

Ο ρόλος αυτός της ΡΑΕ επαναλαμβάνεται παντού, και σε διαγωνισμούς που διενεργεί η ΡΑΕ για τους σκοπούς της, πχ.

Η ΡΑΕ εξειδικεύει τον ρόλο της σχετικά, μεταξύ άλλων, τις ΑΠΕ:  http://www.rae.gr/site/categories_new/about_rae/domain.csp
...κυρίως γνωμοδοτικές αρμοδιότητες  (γνωμοδοτεί ή ρυθμίζει?)
...βάσει των κριτηρίων του άρθρου 28 του ν. 2773/1999
...συνεργάζεται με το ΚΑΠΕ βάσει σχετικής σύμβασης (αλλά τι είναι το ΚΑΠΕ?)
...αποφάσεις της ΡΑΕ ... εκδίδονται μόνον αφού διενεργηθεί ενδελεχής έλεγχος
 ...όταν η ΡΑΕ διαπιστώσει ότι συντρέχει θέμα είτε παράβασης από τον αδειούχο όρου της άδειας παραγωγής, είτε αδυναμίας έγκαιρης πραγματοποίησης του έργου...

10. Ρύποι και εκπομπές ηλεκτροπαραγωγής καιι ο ρόλος των ΑΠΕ

11. Το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής (και της ηλεκτροδότησης)

Το κόστος του ρεύματος αντανακλά τα διάφορα "συστατικά" της ηλεκτροδότησης:  Το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής, το κόστος της "εμπορίας" (των εισαγωγών και των μεταπωλητών), το κόστος του δικτύου μεταφοράς, το κόστος του δικτύου διανομής, διάφοροι φόροι και οι λεγόμενες ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας). Θεωρητικά, οι ΥΚΩ είναι για να έχουν όλοι περίπου το ίδιο κόστος ρεύματος.  Στην πράξη, οι ΥΚΩ έχουν γίνει επιδότηση περιοχών εκτός δικτύου που χρησιμοποιούν ακριβά καύσιμα (που όμως δεν οφείλονται αποκλειστικά στο ότι είναι εκτός δικτύου, αλλά στο ότι χρησιμοποιούν ακριβότερα καύσιμα απαραίτητα για εφεδρείες των ΑΠΕ.

Το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής, καθ εαυτής, εμπεριέχει το κόστος του κεφαλαίου, τα μεταβλητά έξοδα (κυρίως κόστος καυσίμων) και τους διάφορους φόρους και τέλη. Ένα από τα τέλη είναι το λεγόμενο ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων, όπως μετονομάστηκε το "Τέλος υπέρ ΑΠΕ"). Το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής επίσης αντανακλά το πόσο ρεύμα θα παραχθεί από μία μονάδα κατά την διάρκεια της ζωής της.

Το κόστος του ρεύματος από ΑΠΕ είναι σύνθετο θέμα επειδή, ειδικά το ρεύμα από  τις "διαλείπουσες" ΑΠΕ  (αιολικά και φωτοβολταϊκά), για να ενσωματωθεί στο δίκτυο, χρειάζεται ακριβές πρόσθετες παρεμβάσεις, όπως πρόσθετες διασυνδέσεις, εφεδρείες ταχείας απόκρισης με "χαμηλά τεχνικά ελάχιστα", ή/και αντλησιοταμιεύσεις, μπαταρίες κλπ, ακριβότερα καύσιμα για τις εφεδρείες (τυπικά αέριο) και άλλες παρεμβάσεις για την ευστάθεια του δικτύου. Μπορεί οι παραπλανητικές διαφημίσεις να λένε "έγιναν πολύ φθηνές οι ΑΠΕ", αλλά ακόμα κι αν ήταν δωρεάν οι ΑΠΕ, το κόστος της ενσωμάτωσής τους είναι σχεδόν πολύ μεγάλο.

12. Λιγνίτης και Υγεία

«Ο ΛΙΓΝΙΤΗΣ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ»… ΕΝΑ ΙΔΙΟΤΕΛΕΣ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΠΕ!

Το πιο συχνό επιχείρημα που χρησιμοποιείται για να πεισθούμε ότι πρέπει να εγκατασταθούν πολλές ΑΠΕ σε όλη τη χώρα, είναι το ότι η ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη πρέπει να αντικατασταθεί από τις ΑΠΕ, γιατί ο λιγνίτης, όπως μας λένε, ευθύνεται για αυξημένα κρούσματα καρκίνου και πρόωρους θανάτους.

Έχουμε όλοι ακούσει ή διαβάσει το αντεπιχείρημα στην όποια αντίρρηση εκφράζουμε για τις ΑΠΕ: «Μα...προτιμάτε να πεθαίνουν οι άνθρωποι από καρκίνο στην Πτολεμαΐδα;» ή «Η ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτά καύσιμα (εννοώντας βασικά το κάρβουνο) σκοτώνει τους ανθρώπους...».

Από τα επίσημα στατιστικά δεδομένα, τους επίσημους καταγραμμένους αριθμούς, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) και της EUROSTAT - δύο από τους πιο αξιόπιστους διεθνείς οργανισμούς που συλλέγουν και δημοσιεύουν παγκόσμια επίσημα επιδημιολογικά στοιχεία- ΔΕΝ προκύπτει ότι ο «λιγνίτης ευθύνεται για αυξημένα ποσοστά καρκίνου», αλλά ούτε και για αυξημένο αριθμό πρόωρων θανάτων!

Βομβαρδιζόμαστε από τους απολύτως ιδιοτελείς λάτρεις των, κατ’ ευφημισμό, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ)- κυρίως των προωθητών εγκατάστασης αιολικών και φωτοβολταϊκών- με λαϊκίστικα και παραπλανητικά επιχειρήματα που στοχεύουν να ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΟΥΝ τον (σχεδόν …μεταφυσικό!) φόβο των ανθρώπων για τον καρκίνο!

Επιχειρήματα που θα μπορούσαν να συναγωνιστούν σε αξιοπιστία ακόμα και το «νερό του Καματερού» (https://www.sansimera.gr/articles/16)! Μισές αλήθειες, υπεραπλουστεύσεις, πιθανολογούμενες ενδείξεις και αυθαίρετες εννοιολογικές συνδέσεις «επιστημονικών» ευρημάτων, επιστρατεύονται  για να στηρίξουν την πιο πετυχημένη μεθοδολογία προώθησης αμφιλεγόμενων, μέχρι και άχρηστων ή βλαπτικών, «τεχνολογικών επιτευγμάτων»: την τρομολαγνεία με υπόσχεση την σωτηρία της ζωής!

Αλλά με μια απλά ορθολογική, μη δογματική,  ματιά στα επίσημα δεδομένα βλέπουμε ότι τα στοιχεία τους διαψεύδουν!

Στο κείμενο που ακολουθεί θα παρατεθούν επίσημα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι:

1)      Η Ελλάδα, αν και χρησιμοποιεί μέχρι σήμερα τον λιγνίτη ως βασικό καύσιμο για την ηλεκτροπαραγωγή, εμφανίζει ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ χαμηλότερο ποσοστό καρκίνων σε σχέση με όλες τις άλλες χώρες, όπου είτε ο λιγνίτης απουσιάζει από το «πακέτο» της ηλεκτροπαραγωγής τους ή παρουσιάζουν υψηλότατο ποσοστό διείσδυσης των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή τους…

2)      Οι «λιγνιτικές» περιοχές της Ελλάδας παρουσιάζουν ΠΟΛΥ χαμηλότερα ποσοστά κρουσμάτων καρκίνου από άλλες περιοχές της χώρας μας που ουδεμία σχέση έχουν με λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή…

3)      Τα (1) και (2) δεν ισχύουν μόνο για τον καρκίνο, αλλά και για τα συνολικά ποσοστά θνησιμότητας, ακόμα και μετά την οικονομική κατάρρευση της χώρας μας και την φτωχοποίηση σημαντικού ποσοστού του πληθυσμού μετά το 2010, με την επιβολή των μνημονίων.

1.  ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Το τί είναι ο «καρκίνος», πού οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται είναι ένα τεράστιο πολύπλοκο, πολυπαραγοντικό και πολύπλευρο θέμα που είναι αδύνατο να αναπτυχθεί στα πλαίσια αυτού του άρθρου.

Όμως, σχετικά με το ερώτημά μας, της σχέσης του λιγνίτη με τον καρκίνο, τα πιο πρόσφατα στατιστικά (2012) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) σχετικά με την συχνότητα εμφάνισης καρκίνου στον κόσμο, είναι ήδη αρκετά αποκαλυπτικά.  Οι χρωματικοί χάρτες που μας δίνει ο σχετικός σύνδεσμος (http://globocan.iarc.fr/Default.aspx for 2012) το δείχνουν καθαρά: Η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου στην Ελλάδα, τη χώρα με τις πολλές «βρώμικες», επικίνδυνες για την υγεία, λιγνιτικές μονάδες,  είναι πολύ χαμηλότερη από την Νορβηγία, που είναι η χώρα που ΔΕΝ χρησιμοποιεί ορυκτά καύσιμα για την ηλεκτροπαραγωγή της, αλλά μόνο ΑΠΕ (υδροηλεκτρικά)!, αλλά και την «πράσινη» Δανία, τη χώρα με τα περισσότερα αιολικά ανά κάτοικο (https://cleantechnica.com/2013/06/20/top-wind-power-countries-in-the-world-per-capita-per-gdp-in-total/) ή την Γερμανία, την ηγέτιδα της προώθησης των ΑΠΕ πανευρωπαϊκά. (Και στις δύο παρακάτω εικόνες το πιο σκούρο μπλέ υποδηλώνει περισσότερους καρκίνους, και όσο πιο ανοιχτό γαλάζιο γίνεται τόσο λιγότεροι καρκίνοι έχουν καταγραφεί).

Συχνότητα εμφάνισης καρκίνου στους άνδρες                              Συχνότητα εμφάνισης καρκίνου στις γυναίκες

Τα αποτελέσματα στις γυναίκες είναι πιο εντυπωσιακά, αφού οι Νορβηγίδες, οι Δανέζες ή οι Γερμανίδες παρουσιάζουν τουλάχιστον υπερδιπλάσιους καρκίνους από τις Ελληνίδες, γεγονός που ισχυροποιεί το ότι οι λιγνιτικές μονάδες ΔΕΝ ευθύνονται για τους καρκίνους. (Το γιατί παρατηρείται αυτή η διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών, ξεφεύγει από τον στόχο αυτού του άρθρου.)

Αντίστοιχα με τα δεδομένα του WHO για το 2012, μας δίνει αναλυτικά και η EUROSTAT: έχουμε λιγότερους θανάτους από καρκίνο στην Ελλάδα (23,9%), σε σύγκριση με «πράσινες» χώρες με πολλές ΑΠΕ: 26% για την Νορβηγία, 29% για την Δανία και 25,3% για την Γερμανία (http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=tps00116 και http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tps00152&plugin=1).

Και αν εστιάσουμε στους καρκίνους για τους οποίους έχει ενοχοποιηθεί περισσότερο ο λιγνίτης (κάρβουνο), δηλαδή τον καρκίνο του πνεύμονα και του εντέρου, έχουμε τα εξής εντυπωσιακά στοιχεία θανάτων ανά 100.000 κατοίκους: 78,47 για την Ελλάδα (56,35 από καρκίνο πνεύμονα), 75,10 για την Νορβηγία, 103,76 για την γεμάτη αιολικά Δανία (68,06 από καρκίνο πνεύμονα) και 84,03 για την ηγέτιδα σε εγκατεστημένη ισχύ ΑΠΕ Γερμανία! (http://globocan.iarc.fr/Pages/fact_sheets_population.aspx)(link for 2012 not appearing anymore)

Είναι συνεπώς ξεκάθαρο ότι τα επίσημα επιδημιολογικά στοιχεία διαψεύδουν τον ισχυρισμό ότι οι λιγνιτικές μονάδες εξόρυξης και ηλεκτροπαραγωγής ευθύνονται για αυξημένα ποσοστά καρκίνου στην Ελλάδα, σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

2.  ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως, το «ζουμί» δηλαδή της παραπλάνησης, παρουσιάζουν τα στοιχεία της EUROSTAT για κάθε ξεχωριστή περιοχή της Ελλάδας (http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00058&plugin=1 και http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00057&plugin=1).

Στους επίσημους πίνακες που παρατίθενται παρακάτω, αναφέρονται αναλυτικά οι θάνατοι από καρκίνο (Πίνακας 1) και οι συνολικοί θάνατοι (Πίνακας 2) ανά 100.000 κατοίκους, στις διάφορες γεωγραφικές περιοχές της χώρας, ανά τριετία.

 ΠΙΝΑΚΑΣ 1 

ΠΙΝΑΚΑΣ 2

Φαίνεται ξεκάθαρα ότι η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, με τους περισσότερους λιγνιτικούς σταθμούς στη χώρα, έχει λιγότερους θανάτους από καρκίνο (24,05% του συνόλου θανάτων) σε σχέση με την Ανατολική Μακεδονία/Θράκη (24,11%), την Κεντρική Μακεδονία (25,06%) και την Αττική (24,09%)! Και όλες οι άλλες περιοχές, μαζί με την Πελοπόννησο (22,12%) - με την Μεγαλόπολη με τους λιγνιτικούς της σταθμούς,  - έπονται.... (τα ποσοστά θανάτων από καρκίνο προκύπτουν από τον συνδυασμό των δεδομένων του πρώτου πίνακα και των αντίστοιχων του συνολικού αριθμού θανάτων σε κάθε περιοχή του δεύτερου πίνακα, για την περίοδο 2008-2010).

Παρόμοια στοιχεία παρουσιάζονται και από επιστήμονες στην Ελλάδα (https://www.aegeanews.gr/news/ygeia-diatrofi/89439/geografia-tou-karkinou-poies-perioches-tis-elladas-therizei-kai-giati/).

Μεταξύ των πιθανών αιτίων βέβαια δεν αναφέρεται ο λιγνίτης (!!!), αλλά, μεταξύ άλλων, το αυξημένο φυσικό ραδόνιο ( ²²⁶Ra) λόγω υπεδάφους στην Ανατολική Μακεδονία/Θράκη και Κεντρική Μακεδονία, όπως φαίνεται στον παρακάτω χάρτη

(http://arcas.nuclear.ntua.gr/arcas/research/radmaps/meg_fly_ash.pdf)  (στις περιοχές με ροζ και ακόμα περισσότερο με κόκκινο έχουν μετρηθεί σημαντικά αυξημένα ποσά ραδιενεργού ²²⁶Ra) ή οι μακροπρόθεσμες τοπικές επιπτώσεις από το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ το 1986.

Όλα τα παραπάνω επιδημιολογικά στοιχεία μιλάνε από μόνα τους, επιβεβαιώνοντας το πόσο έωλες είναι οι αιτιάσεις των τρομολάγνων “εραστών” των ΑΠΕ περί αυξημένων καρκίνων στην Πτολεμαϊδα ή την Μεγαλόπολη λόγω… λιγνιτικών μονάδων!

Αλλά και στον διεθνή έγκυρο (peer reviewed) επιστημονικό τύπο- για κάποιους  δήθεν ξερόλες της WWF, της Greenpeace, της ΕΛΕΤΑΕΝ και άλλους- διαβάζουμε παρόμοια συμπεράσματα. Ενδεικτικά, σε μια εμπεριστατωμένη ανασκόπιση της επιστημονικής βιβλιογραφίας (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3744577/), οι συγγραφείς καταλήγουν στο εξής συμπέρασμα: «The ecological study data were particularly meager, …. The reported assessments are too meager, and at times contradictory, to make definitive conclusions about population cancer risk due to coal mining» [τα οικολογικά δεδομένα είναι εξαιρετικά ανεπαρκή.... Οι εκτιμήσεις που αναφέρονται είναι τόσο ανεπαρκείς, και μερικές φορές αντιφατικές, που ΔΕΝ μπορεί κανείς να συμπεράνει τελικά ότι η εξόρυξη άνθρακα σχετίζεται με τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πληθυσμού].

 Δηλαδή τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα και πάλι, μέχρι σήμερα, αδυνατούν να τεκμηριώσουν την σύνδεση του λιγνίτη με τον καρκίνο.

3.      Η ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΗ «ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ» ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΛΙΓΝΙΤΗ…

Αν κοιτάξουμε την συνολική θνησιμότητα από οποιαδήποτε αιτία, με βάση πάλι τα στοιχεία της EUROSTAT, θα δούμε ότι η Ελλάδα, με τις πολλές της λιγνιτικές μονάδες, είναι μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών που έχουν θνησιμότητα χαμηλότερη από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (των 28 χωρών) (πράσινο χρώμα), μαζί με την πυρηνική Γαλλία, την αιολική Δανία, την υδροηλεκτρική Νορβηγία, αλλά όχι και η πρωτοπόρα σε ΑΠΕ Γερμανία όπου η θνησιμότητα εμφανίζεται σημαντικά αυξημένη (κίτρινο χρώμα)!!!

https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/mapToolClosed.do?tab=map&init=1&plugin=1&language=en&pcode=tps00152&toolbox=types

  

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα στοιχεία αυτά καταγράφονται σε μια περίοδο όπου είναι γνωστό πως λόγω της σοβαρότατης οικονομικής κρίσης, η περιορισμένη πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη έχει σαφώς επηρρεάσει την υγεία του ελληνικού πληθυσμού: «The recession and crippling austerity measures imposed on   the   country   in   the   first   rescue   package   in   2010,   including cuts to social welfare and health, have damaged the   health   of   the   Greek   people.   The   effects   include increased   rates   of   child   poverty   and   undernutrition, HIV  among  those  who  inject  drugs,  suicides  and  suicide  attempts,  and  stillbirths.  Other health indicators might well worsen.  To reduce costs, cancer screening has been cut and the management of cancer, as with many other disorders, has suffered from serious drug and medical shortages. Many Greeks who have lost their jobs have also lost the health insurance that came with them.  Health-care costs that have been passed to patients through various health charges present barriers to accessing care» [Η ύφεση και τα σκληρά μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν στη χώρα με την πρώτη δέσμη-πακέτο μέτρων διάσωσης το 2010, συμπεριλαμβανομένων των περικοπών στην κοινωνική πρόνοια και την υγεία, έβλαψαν την υγεία του ελληνικού λαού. Τα αποτελέσματα περιλαμβάνουν αυξημένα ποσοστά παιδικής φτώχειας και υποσιτισμού, αυξημένα περιστατικά HIV μεταξύ των ναρκομανών, αυτοκτονίες και απόπειρες αυτοκτονίας, και θνησιγενείς γεννήσεις. Και άλλοι δείκτες υγείας αναμένεται να επιδεινωθούν. Για να μειωθεί το κόστος, ο προληπτικός έλεγχος για καρκίνο έχει μειωθεί, όπως και η ίδια η αντιμετώπιση του καρκίνου, αλλά και πολλών άλλων ασθενειών, λόγω ελλείψεων σε φάρμακα και ιατρικές υπηρεσίες. Πολλοί Έλληνες που έχασαν τη δουλειά τους έχουν, σαν επακόλουθο, επίσης χάσει την ασφάλιση υγείας τους. Τα κόστη υγειονομικής περίθαλψης που έχουν περάσει στους ασθενείς μέσω διαφόρων επιβαρύνσεων υγείας αποτελούν εμπόδια στην πρόσβαση στην περίθαλψη.] παρατηρεί το έγκριτο κορυφαίο ιατρικό περιοδικό «The Lancet» το 2015.
(http://www.thelancet.com/pdfs/journals/lancet/PIIS0140-6736(15)61226-0.pdf)

Το σίγουρο συμπέρασμα που προκύπτει από τα παραπάνω είναι ότι οι ΑΠΕ όχι μόνο δεν βελτιώνουν την υγεία, αλλά την βλάπτουν σοβαρά συμβάλλοντας στην επιδείνωση της οικονομικής κατάρρευσης και της φτωχοποίησης του πληθυσμού της χώρας μας 

(βλέπε ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΑΙΟΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ «ΑΠΕ» https://drive.google.com/file/d/1XnJoEJcfQlCyNklkkmGxDyw2d_1mN5Jn/view?usp=sharing )
Προφανώς και δεν θέλω να ωραιοποιήσω την κατάσταση για τις παλιάς τεχνολογίας λιγνιτικές μονάδες της χώρας μας.  Πολλά από τα «κακά» των λιγνιτωρυχείων και των μονάδων καύσης του λιγνίτη, με κυριώτερη την μικροσωματιδιακή επιβάρυνση της ατμόσφαιρας, αλλά και κάποιες τοξικές ουσίες που παράγονται είτε άμεσα ή από παράπλευρες αιτιολογίες (όπως π.χ. η χρήση ντήζελ (https://www.coalservices.com.au/wp-content/uploads/2016/12/DieselParticulateBooklet1999.pdf) ή η ύπαρξη αυξημένων ποσοστών ραδιενεργών υλικών στο υπέδαφος (http://arcas.nuclear.ntua.gr/arcas/research/radmaps/meg_fly_ash.pdf), μπορούν να περιοριστούν σημαντικά με τα κατάλληλα μέτρα: ειδικά φίλτρα, σκεπασμένοι ταινιόδρομοι, σκεπασμένα φορτηγά μεταφοράς τέφρας και άλλων υλικών... Η τεχνολογία υπάρχει και εφαρμόζεται! Και να μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για τις λιγνιτικές μας μονάδες για τις οποίες αν ξοδεύαμε μέρος των επιδοτήσεων που απλόχερα χαρίζουμε στους εγχώριους και ξένους “σωτήρες” μας μέσω ΑΠΕ (1,8 δις μόνο για το 2017! http://antiaioliko.blogspot.gr/2018/01/blog-post_20.html # more), θα μπορούσαμε να τις εκσυγχρονίσουμε και να μειώσουμε σημαντικά τις όποιες επιπτώσεις τους στην υγεία και στο περιβάλλον ….

 Ακόμα όμως και στην περίπτωση που λάβουμε σοβαρά υπόψη μας την υπόθεση ότι υπεύθυνες για την μόλυνση της ατμόσφαιρας - έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες αύξησης του κινδύνου κρουσμάτων καρκίνου και πρόωρων θανάτων κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας- είναι οι λιγνιτικές (ανθρακικές) μονάδες, σε καμία περίπτωση το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων της Ελλάδας και η άλωση, κυριολεκτικά, ολόκληρης της χώρας από αιολικά, φωτοβολταϊκά και άλλες λεγόμενες ΑΠΕ, δεν θα μπορέσει να μας σώσει από τον καρκίνο, τα αναπνευστικά προβλήματα, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τα εγκεφαλικά.... και όλες τις «πληγές του Φαραώ» που υποτίθεται πως τις συνοδεύουν. Κι αυτό γιατί, όπως πολύ διεξοδικά μας ενημερώνουν η WWF, η CAN (Climate Action Network Europe), η HEAL(Health and Environment Alliance), η Greenpeace και η Sandbag, στο πολύ ενδιαφέρον πόνημά τους με τίτλο «Europe’s dark cloud: How coal-burning countries are making their neighbours sick» [«Το σκοτεινό σύννεφο της Ευρώπης: Πώς οι χώρες που καίνε κάρβουνο αρρωσταίνουν τους γείτονές τους»] (http://energyforhumanity.org/wp-content/uploads/2016/09/Europe’s-dark-cloud.pdf), οι ανθρακικές μονάδες της Γερμανίας και της Πολωνίας είναι υπεύθυνες για το «σκοτεινό σύννεφο» που διασπείρεται και προκαλεί τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας σε ΟΛΟΚΛΗΡΗ την Ευρώπη. 

 Και στην έρμη τη χώρα μας - που την έχουν γονατίσει ενεργειακά και οικονομικά οι πρωτοπόροι Γερμανοί «διασώστες» της Ευρώπης και της υφηλίου, μαζί με τους «ανιδιοτελείς φίλους» τους-  από τους 1050 πρόωρους θανάτους που προέρχονται, όπως υποστηρίζουν,  από την χρήση άνθρακα, ΜΟΝΟ οι 160 οφείλονται στις εθνικές μας λιγνιτικές μονάδες, τον βασικό τροφοδότη ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας... Και αυτά τα λένε οι ίδιοι που θέλουν να μας ρουφήξουν και την τελευταία σταγόνα εθνικής ανεξαρτησίας....

 Θα ήταν λοιπόν απολύτως λογικό και δίκαιο, όταν η Γερμανία (η χώρα με την μεγαλύτερη εγκατεστημένη ισχύ αιολικών και φωτοβολταϊκών) καταφέρει να κλείσει και την τελευταία ανθρακική της μονάδα και να ηλεκτροδοτηθεί αποκλειστικά από ΑΠΕ μέχρι το 2050 (αυτός δεν είναι ο στόχος της;), τότε να μας ξανατεθεί το ζήτημα για το εάν και πόσο επηρεάζουν την υγεία μας οι δικές μας λιγνιτικές μονάδες και με τί θα χρειαστεί να τις υποκαταστήσουμε βασισμένοι στα δοκιμασμένα τότε τεχνολογικά δεδομένα της εποχής. Όλα τα άλλα είναι υποκρισία εκ του πονηρού….