Αυτή είναι η διαφημιστική εικόνα με την οποία παραμυθιάζεται ο κόσμος:
Αυτή είναι η "ασημαντότητα"των ΑΠΕ στην ηλεκτροδότηση, παγκοσμίως (με εξαίρεση τα μεγάλα υδροηλεκτρικά):
Τα ποσοστά είναι του 2014 και έχουν ανέβει λίγο μέχρι σήμερα. Τα ποσοστά στην Ευρώπη είναι επίσης λίγο υψηλότερα. Ειδικά για τα ποσοστά των αιολικών, πρόκειται για "ονομαστικά" ποσοστά "έγχυσης" και δεν προκύπτει ότι αντιστοιχούν σε αντίστοιχα ποσοστά εξοικονόμησης καυσίμων. Ούτε ότι μειώνουν εκπομπές ρύπων ή CO2. Και όπου οι λεγόμενες ΑΠΕ (πλην μεγάλων υδροηλεκτρικών) είναι οποιοδήποτε ποσοστό, το κόστος του ρεύματος υπερδιπλασιάζεται.
3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Διακήρυξη αναφέρεται σε αιολικά και άλλες "ΑΠΕ". ΑΠΕ σημαίνει "Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας". Η Διακήρυξη αναφέρεται μόνο σε ΑΠΕ που έχουν σχέση με ηλεκτροδότηση, στην χώρα μας και όχι σε άλλες ενεργειακές εφαρμογές. Δηλαδή αναφέρεται κυρίως σε αιολικά και φωτοβολταϊκά (φ/β) και στις άλλες λεγόμενες ΑΠΕ, όπως τα μικρά υδροηλεκτρικά, η βιομάζα, η γεωθερμία, τα βιοαέρια κλπ. Υπάρχουν παραλλαγές στις παραπάνω ΑΠΕ, όπως τα "υβριδικά" και τα ηλιοθερμικά που προσπαθούν να ξεπεράσουν την μεταβλητότητα του αέρα και του ήλιου αποθηκεύοντας, κάπως, την ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
Ειδικά στην Ελλάδα υπάρχει διαχωρισμός μικρών και μεγάλων υδροηλεκτρικών. Τα μικρά τα διαφημίζουμε και τα επιδοτούμε σαν ΑΠΕ, ενώ τα μεγάλα, της ΔΕΗ, κάπως ...αποσιωπούνται (παρ' ότι άλλες χώρες που αναφέρονται ότι ηλεκτροδοτούνται με 100% ΑΠΕ, είναι 100% με μεγάλα υδροηλεκτρικά).
Στην Διακήρυξη, δεν αναφερόμαστε σε άλλες λεγόμενες ΑΠΕ που είναι για εφαρμογές που δεν έχουν σχέση με ηλεκτροδότηση, όπως πχ η βιομάζα για οικιακή χρήση (τα γνωστά καυσόξυλα για θέρμανση) ή οι ηλιακοί θερμοσίφωνες για ζεστό νερό.
Οι ΑΠΕ ονομάζονται "ανανεώσιμες", αλλά δεν είναι πραγματικά ανανεώσιμες. Ο αέρας πχ είναι "ανανεώσιμος", αλλά τα αιολικά δεν είναι. "Ανανεώσιμες" έχουν βαφτιστεί οι πηγές ενέργειας που δεν είναι ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο, ούτε τα αιολικά, ούτε τα φωτοβολταϊκά (και ούτε το παραμικρότερο εξάρτημά τους) δεν μπορούν να κατασκευαστούν χωρίς ορυκτά καύσιμα. Έτσι, στην πραγματικότητα, οι ΑΠΕ είναι πηγές ηλεκτροδότησης που υποτίθεται εξοικονομούν, ή υποκαθιστούν, έστω εν μέρει, τα ορυκτά καύσιμα -- και μόνο έτσι μπορούν και πρέπει να αξιολογούνται.
Οι ΑΠΕ επίσης προωθούνται σαν "καθαρές" ή "οικολογικές". Συγκεκριμένα, αναφέρονται σαν ικανές να υποκαταστήσουν τα ρυπογόνα εργοστάσια παραγωγής ρεύματος και ικανές να μειώσουν το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) που είναι τυπικό υποπροϊόν κάθε καύσης καυσίμου. Δηλαδή διαφημίζονται ότι μειώνουν εκπομπές CO2 και, περαιτέρω, ότι έτσι θα σώσουν την Γη από κάποια Κλιματική Αλλαγή. Επομένως, οι ΑΠΕ πρέπει να αξιολογούνται και με αυτό το κριτήριο, αφού το διαφημίζουν.
Πρέπει να επαναλάβουμε ότι κάθε δραστηριότητα έχει κάποια κόστη και κάποια οφέλη. Οι ΑΠΕ πρέπει να αξιολογούνται με βάση το κόστος και τα οφέλη τους, σε σχέση με άλλες πηγές ηλεκτροδότησης. Το βασικότερο πρόβλημα που έχουν οι ΑΠΕ στην ηλεκτροδότηση, πέρα του ότι είναι ...ασήμαντες, είναι το μεγάλο κόστος τους, για αυτό που πραγματικά προσφέρουν.
Μια σύντομη επισκόπηση των πηγών συνολικής ενέργειας, των πηγών ενέργειας για ηλεκτροδότηση και των πηγών ηλεκτροδότησης άλλων χωρών, είναι χρήσιμη, για "προοπτική" και υπάρχει εδώ. Η απλή επισκόπηση δείχνει ότι η μόνη σχετικά σημαντική ΑΠΕ στην συνολική ενέργεια είναι η βιομάζα (βασικά τα καυσόξυλα) και ότι η μόνη σημαντική ΑΠΕ στην ηλεκτροδότηση είναι τα μεγάλα υδροηλεκτρικά. Παρά τις έντονες διαφημίσεις για το πόσο σημαντικά είναι ή θα είναι τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά, τα καυσόξυλα και οι ...κοπριές παράγουν περί τις 20 φορές παραπάνω ενέργεια από ότι όλα τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά παγκοσμίως. Οι μόνες χώρες που έχουν σημαντικό ποσοστό ηλεκτροδότησης από ΑΠΕ είναι οι χώρες με υδροηλεκτρικά. Χώρες που αναφέρονται ότι έχουν πολλές "άλλες" ΑΠΕ, έχουν όλες ειδικούς χειρισμούς και το ακριβότερο ρεύμα -- και δεν ηλεκτροδοτούνται από τις ΑΠΕ τους.
Στοιχεία για την ηλεκτροπαραγωγή και το κόστος των ΑΠΕ που έχουν σχέση με ηλεκτροδότηση στην Ελλάδα, αναφέρονται σε σχετικά Δελτία του ΛΑΓΗΕ (Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) και του ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) εδώ.
3.2 ΑΙΟΛΙΚΑ
Τα αιολικά, είναι οι γνωστές ανεμογεννήτριες. Δεν είναι η πιο φαινομενικά "ακριβή" ΑΠΕ, αλλά μια ματιά στον χάρτη της ΡΑΕ εύκολα μας πείθει ότι υπάρχουν σχέδια να γεμίσει η Ελλάδα με αιολικά. Και δεδομένου ότι τα αιολικά είναι εύκολα η πιο "ενοχλητική" ΑΠΕ (λόγω μεγέθους και τόπων εγκατάστασης), αξίζει να καταλάβουμε τι κάνουν και τι δεν κάνουν τα αιολικά.
Τα αιολικά παράγουν ρεύμα όταν φυσάει (και ανάλογα του πόσο δυνατά φυσάει) και δεν παράγουν ρεύμα όταν δεν φυσάει. Αυτό, από μόνο του δημιουργεί ορισμένα προβλήματα. Η κουτουρού (ή "στοχαστική") ηλεκτροπαραγωγή δεν είναι αναγκαστικά συμβατή με την ηλεκτροδότηση ενός δικτύου. Όπως έχουμε αναπτύξει λίγο περισσότερο εδώ, σε ένα δίκτυο, η ηλεκτροπαραγωγή πρέπει ανά πάσα στιγμή να είναι προβλέψιμη, ελεγχόμενη και περίπου ίση με την (επίσης προβλέψιμη) ζήτηση. Η αιολική ηλεκτροπαραγωγή είναι η λιγότερο προβλέψιμη από όλες τις άλλες ΑΠΕ. Ο αέρας είναι μεταβλητός, διαλείπων και κουτουρού. Με πολλά και διασυνδεδεμένα αιολικά το πρόβλημα αυτό γίνεται πιο διαχειρίσιμο, αλλά δημιουργούνται άλλα προβλήματα, το πιο προφανές (πέρα από το αισθητικό) είναι το κόστος.
Η Ελλάδα ήδη (στο τέλος του 2017) έχει εγκατεστημένα αιολικά ονομαστικής ισχύος 2.625 μεγαβάτ, που τα επιδοτούμε με €92,3/μεγαβατώρα και συνολική ετήσια επιδότηση €509 εκατομμύρια. Δεν είναι καθόλου προφανές, ούτε προκύπτει ότι εξοικονομούμε καύσιμα αξίας €509 εκατομμυρίων, ή οποιουδήποτε σχετικού ποσού. Η λέξη "ονομαστική" είναι σημαντική με τα αιολικά (και με τα φωτοβολταϊκά), αφού, άσχετα με το πόσες ανεμογεννήτριες έχουμε, αυτές είναι εντελώς άχρηστες όταν δεν φυσάει, είναι συχνά προβληματικές όταν φυσάει και σε κάθε περίπτωση, ποτέ δεν είμαστε σίγουροι εάν θα φυσάει σε ένα μήνα, σε τρεις μήνες, ή τα ερχόμενα Χριστούγεννα. Και εφ' όσον εμείς περιμένουμε να έχουμε σταθερό ρεύμα, είτε φυσάει, είτε όχι, αυτοί που είναι υπεύθυνοι για την "ασφάλεια και την επάρκεια" της ηλεκτροδότησης, αναγκαστικά δεν μπορούν να βασιστούν στα αιολικά, είτε αυτά είναι πολλά, ή 10 φορές άλλα τόσα!
Ένα επιχείρημα που μας λένε για να δεχτούμε να βάζουμε (και να επιδοτούμε) αιολικά, είναι "πόσα πολλά έχουν στις πολιτισμένες χώρες της Ευρώπης". Η Γερμανία συνήθως είναι το υπόδειγμα χώρας με πολλές ΑΠΕ και με πάρα πολλά αιολικά και είναι το ιδανικό παράδειγμα του τι κάνουν και τι δεν κάνουν τα πολλά αιολικά. Στην εικόνα αριστερά (μεγαλώνει με κλικ) φαίνεται η συνολική κατανάλωση ρεύματος (ροζ γραμμή) κατά τις 30 ημέρες από 25/1/2018 μέχρι 25/2/2018. Η συνολική κατανάλωση αυξομειώνεται μεταξύ μέρας και νύχτας και μειώνεται τα Σαββατοκύριακα, όπως είναι τυπικό, σε κάθε δίκτυο.
Όταν φυσάει υπάρχει πολύ αιολικό ρεύμα (με μπλε χρώμα). Δεν φυσάει πάντα και όταν δεν φυσάει, προφανώς "κάτι άλλο" ηλεκτροδοτεί την Γερμανία (και όποιους βάζουν αιολικά). Το "κάτι άλλο" είναι, φυσικά, οι συμβατικές πηγές ηλεκτροπαραγωγής, που, και στην Γερμανία, είναι ο λιγνίτης, ο λιθάνθρακας, τα πυρηνικά και σε πολύ μικρότερο ποσοστό από εμάς, το ακριβό (και για αυτούς) φυσικό αέριο. Ο τρόπος με τον οποίο ενσωματώνονται τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά, είναι: α) Με μεταβλητή λειτουργία όλων των άλλων συμβατικών μονάδων, β) με "εξαγωγές" (σε χαμηλή τιμή ή και επί πληρωμή!) του κουτουρού ρεύματος που περισσεύει και γ) με υποχρεωτικό σταμάτημα των ΑΠΕ όταν έχει εξαντληθεί η μεταβλητότητα ή η εξαγωγές.
Η Γερμανία δεν επιχειρεί καν να αποθηκεύσει το ρεύμα από αιολικά, ή άλλες μεταβλητές ΑΠΕ. Είναι ασύμφορο. Μπορεί να προωθούν την αποθήκευση σε άλλους (και σε εμάς), αλλά για αυτούς είναι ασύμφορο και ενεργειακά ατελέσφορο (δηλαδή δεν εξοικονομείται αρκετή ενέργεια σε σχέση με πόση απαιτείται για την κατασκευή αυτών των συστημάτων). Περισσότερες λεπτομέρειες για την ηλεκτροδότηση σε άλλες χώρες και στην Γερμανία και για λεπτομέρειες για την ενσωμάτωση των ΑΠΕ και για τις συνέπειες αυτής της ενσωμάτωσης, εδώ. Η περίληψη του συμπεράσματος είναι ότι η Γερμανία έχει ενσωματώσει πολλές ΑΠΕ, αλλά έχει υπερδιπλασιάσει το κόστος του ρεύματος και δεν έχει μειώσει εκπομπές CO2 με τις ΑΠΕ. Αλλά εξάγει πολλά μηχανήματα ΑΠΕ.
Ένα επίσης παιδαριώδες (και εντελώς παραπλανητικό) επιχείρημα που προσφέρεται υπέρ της εγκατάστασης αιολικών, ειδικά στα νησιά, είναι ότι "εμείς οι Έλληνες χρησιμοποιούμε ανέκαθεν την αιολική ενέργεια, για παράδειγμα με τους ανεμόμυλους για την άλεση σιτηρών ή για την άντληση νερού".
Η διαφορά μεταξύ των ανεμόμυλων και των ανεμογεννητριών, δεν είναι το μέγεθος, ή έστω στον σκοπό. Η διαφορά είναι ότι σε έναν ανεμόμυλο, το αποθηκευμένο σιτάρι μπορεί να περιμένει λίγες μέρες μέχρι να φυσήξει αέρας και το αλεύρι επίσης αποθηκεύεται. Σε αντίθεση με το σιτάρι και το αλεύρι, ο αέρας και το ρεύμα δεν αποθηκεύονται. Ο μεταβλητός, διαλείπων, κουτουρού ("στοχαστικός") αέρας επιτρέπει την άλεση σιταριού. Αλλά δεν επιτρέπει την ηλεκτροδότηση ενός δικτύου (όπου η παραγωγή πρέπει να είναι ίση με την ζήτηση και όπου το ρεύμα θεωρείται δεδομένο όταν ανάβει κάποιος έναν διακόπτη).
Την πιο περιεκτική περιγραφή των αιολικών και των περιορισμών τους, τους έχει πει ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) στην Μελέτη Επάρκειας Ισχύος του 2013 στις σελίδες 40, 50 και .
Αυτό που λέει είναι ότι τα αιολικά δεν συμβάλλουν στην επάρκεια της ηλεκτροδότησης επειδή η ηλεκτροπαραγωγή τους είναι "στοχαστική", κουτουρού, δεν ξέρει κανείς, σήμερα, εάν θα φυσάει σε 3 ή σε 13 μήνες. Και ενώ θα μπορούσαν θεωρητικά να "ενσωματωθούν" με "ευέλικτες μονάδες άμεσης ανταπόκρισης (κάπου λείπει η λέξη από την εικόνα) αυτές είναι ήδη δεσμευμένες με την μεταβλητότητα των φωτοβολταϊκών που μειώνουν την ζήτηση την ημέρα, αλλά καλούνται να την αναπληρώσουν όταν αρχίσει να φεύγει ο ήλιος που μπορεί να είναι και κοντά σε ώρα αιχμής. Λέει επίσης ότι οι μονάδες αερίου "συνδυασμένου κύκλου" που έχουμε (δηλαδή συνδυασμός αεριοστροβίλου με ατμοστρόβιλο, πολύ πιο αποτελεσματικός από σκέτο αεριοστρόβιλο) δεν μπορούν να αυξομειώσουν ισχύ όσο απαιτείται από σύστημα με πολλές μεταβλητές και στοχαστικές ΑΠΕ. Η συνέπεια; Έχουμε δώσει πολλά λεφτά για ΑΠΕ που όμως δεν μας διασφαλίζουν ότι θα έχουμε ρεύμα. Το "10%" που αναφέρει ο ΑΔΜΗΕ είναι 0% εάν δεν φυσάει τον Ιούνιο και δώρον άδωρον εάν φυσάει μια νύχτα και δεν χρειάζεται το ρεύμα.
Τα αιολικά παρουσιάζουν και άλλα προβλήματα στα δίκτυα που, φυσικά λύνονται με πρόσθετο κόστος και που δεν θα αναφερθούν εδώ, χάριν συντομίας.
3.3. ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ
Αυτή είναι η "ασημαντότητα"των ΑΠΕ στην ηλεκτροδότηση, παγκοσμίως (με εξαίρεση τα μεγάλα υδροηλεκτρικά):
3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Διακήρυξη αναφέρεται σε αιολικά και άλλες "ΑΠΕ". ΑΠΕ σημαίνει "Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας". Η Διακήρυξη αναφέρεται μόνο σε ΑΠΕ που έχουν σχέση με ηλεκτροδότηση, στην χώρα μας και όχι σε άλλες ενεργειακές εφαρμογές. Δηλαδή αναφέρεται κυρίως σε αιολικά και φωτοβολταϊκά (φ/β) και στις άλλες λεγόμενες ΑΠΕ, όπως τα μικρά υδροηλεκτρικά, η βιομάζα, η γεωθερμία, τα βιοαέρια κλπ. Υπάρχουν παραλλαγές στις παραπάνω ΑΠΕ, όπως τα "υβριδικά" και τα ηλιοθερμικά που προσπαθούν να ξεπεράσουν την μεταβλητότητα του αέρα και του ήλιου αποθηκεύοντας, κάπως, την ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
Ειδικά στην Ελλάδα υπάρχει διαχωρισμός μικρών και μεγάλων υδροηλεκτρικών. Τα μικρά τα διαφημίζουμε και τα επιδοτούμε σαν ΑΠΕ, ενώ τα μεγάλα, της ΔΕΗ, κάπως ...αποσιωπούνται (παρ' ότι άλλες χώρες που αναφέρονται ότι ηλεκτροδοτούνται με 100% ΑΠΕ, είναι 100% με μεγάλα υδροηλεκτρικά).
Στην Διακήρυξη, δεν αναφερόμαστε σε άλλες λεγόμενες ΑΠΕ που είναι για εφαρμογές που δεν έχουν σχέση με ηλεκτροδότηση, όπως πχ η βιομάζα για οικιακή χρήση (τα γνωστά καυσόξυλα για θέρμανση) ή οι ηλιακοί θερμοσίφωνες για ζεστό νερό.
Οι ΑΠΕ ονομάζονται "ανανεώσιμες", αλλά δεν είναι πραγματικά ανανεώσιμες. Ο αέρας πχ είναι "ανανεώσιμος", αλλά τα αιολικά δεν είναι. "Ανανεώσιμες" έχουν βαφτιστεί οι πηγές ενέργειας που δεν είναι ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο, ούτε τα αιολικά, ούτε τα φωτοβολταϊκά (και ούτε το παραμικρότερο εξάρτημά τους) δεν μπορούν να κατασκευαστούν χωρίς ορυκτά καύσιμα. Έτσι, στην πραγματικότητα, οι ΑΠΕ είναι πηγές ηλεκτροδότησης που υποτίθεται εξοικονομούν, ή υποκαθιστούν, έστω εν μέρει, τα ορυκτά καύσιμα -- και μόνο έτσι μπορούν και πρέπει να αξιολογούνται.
Οι ΑΠΕ επίσης προωθούνται σαν "καθαρές" ή "οικολογικές". Συγκεκριμένα, αναφέρονται σαν ικανές να υποκαταστήσουν τα ρυπογόνα εργοστάσια παραγωγής ρεύματος και ικανές να μειώσουν το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) που είναι τυπικό υποπροϊόν κάθε καύσης καυσίμου. Δηλαδή διαφημίζονται ότι μειώνουν εκπομπές CO2 και, περαιτέρω, ότι έτσι θα σώσουν την Γη από κάποια Κλιματική Αλλαγή. Επομένως, οι ΑΠΕ πρέπει να αξιολογούνται και με αυτό το κριτήριο, αφού το διαφημίζουν.
Πρέπει να επαναλάβουμε ότι κάθε δραστηριότητα έχει κάποια κόστη και κάποια οφέλη. Οι ΑΠΕ πρέπει να αξιολογούνται με βάση το κόστος και τα οφέλη τους, σε σχέση με άλλες πηγές ηλεκτροδότησης. Το βασικότερο πρόβλημα που έχουν οι ΑΠΕ στην ηλεκτροδότηση, πέρα του ότι είναι ...ασήμαντες, είναι το μεγάλο κόστος τους, για αυτό που πραγματικά προσφέρουν.
Μια σύντομη επισκόπηση των πηγών συνολικής ενέργειας, των πηγών ενέργειας για ηλεκτροδότηση και των πηγών ηλεκτροδότησης άλλων χωρών, είναι χρήσιμη, για "προοπτική" και υπάρχει εδώ. Η απλή επισκόπηση δείχνει ότι η μόνη σχετικά σημαντική ΑΠΕ στην συνολική ενέργεια είναι η βιομάζα (βασικά τα καυσόξυλα) και ότι η μόνη σημαντική ΑΠΕ στην ηλεκτροδότηση είναι τα μεγάλα υδροηλεκτρικά. Παρά τις έντονες διαφημίσεις για το πόσο σημαντικά είναι ή θα είναι τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά, τα καυσόξυλα και οι ...κοπριές παράγουν περί τις 20 φορές παραπάνω ενέργεια από ότι όλα τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά παγκοσμίως. Οι μόνες χώρες που έχουν σημαντικό ποσοστό ηλεκτροδότησης από ΑΠΕ είναι οι χώρες με υδροηλεκτρικά. Χώρες που αναφέρονται ότι έχουν πολλές "άλλες" ΑΠΕ, έχουν όλες ειδικούς χειρισμούς και το ακριβότερο ρεύμα -- και δεν ηλεκτροδοτούνται από τις ΑΠΕ τους.
Στοιχεία για την ηλεκτροπαραγωγή και το κόστος των ΑΠΕ που έχουν σχέση με ηλεκτροδότηση στην Ελλάδα, αναφέρονται σε σχετικά Δελτία του ΛΑΓΗΕ (Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) και του ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) εδώ.
3.2 ΑΙΟΛΙΚΑ
Τα αιολικά, είναι οι γνωστές ανεμογεννήτριες. Δεν είναι η πιο φαινομενικά "ακριβή" ΑΠΕ, αλλά μια ματιά στον χάρτη της ΡΑΕ εύκολα μας πείθει ότι υπάρχουν σχέδια να γεμίσει η Ελλάδα με αιολικά. Και δεδομένου ότι τα αιολικά είναι εύκολα η πιο "ενοχλητική" ΑΠΕ (λόγω μεγέθους και τόπων εγκατάστασης), αξίζει να καταλάβουμε τι κάνουν και τι δεν κάνουν τα αιολικά.
Τα αιολικά παράγουν ρεύμα όταν φυσάει (και ανάλογα του πόσο δυνατά φυσάει) και δεν παράγουν ρεύμα όταν δεν φυσάει. Αυτό, από μόνο του δημιουργεί ορισμένα προβλήματα. Η κουτουρού (ή "στοχαστική") ηλεκτροπαραγωγή δεν είναι αναγκαστικά συμβατή με την ηλεκτροδότηση ενός δικτύου. Όπως έχουμε αναπτύξει λίγο περισσότερο εδώ, σε ένα δίκτυο, η ηλεκτροπαραγωγή πρέπει ανά πάσα στιγμή να είναι προβλέψιμη, ελεγχόμενη και περίπου ίση με την (επίσης προβλέψιμη) ζήτηση. Η αιολική ηλεκτροπαραγωγή είναι η λιγότερο προβλέψιμη από όλες τις άλλες ΑΠΕ. Ο αέρας είναι μεταβλητός, διαλείπων και κουτουρού. Με πολλά και διασυνδεδεμένα αιολικά το πρόβλημα αυτό γίνεται πιο διαχειρίσιμο, αλλά δημιουργούνται άλλα προβλήματα, το πιο προφανές (πέρα από το αισθητικό) είναι το κόστος.
Η Ελλάδα ήδη (στο τέλος του 2017) έχει εγκατεστημένα αιολικά ονομαστικής ισχύος 2.625 μεγαβάτ, που τα επιδοτούμε με €92,3/μεγαβατώρα και συνολική ετήσια επιδότηση €509 εκατομμύρια. Δεν είναι καθόλου προφανές, ούτε προκύπτει ότι εξοικονομούμε καύσιμα αξίας €509 εκατομμυρίων, ή οποιουδήποτε σχετικού ποσού. Η λέξη "ονομαστική" είναι σημαντική με τα αιολικά (και με τα φωτοβολταϊκά), αφού, άσχετα με το πόσες ανεμογεννήτριες έχουμε, αυτές είναι εντελώς άχρηστες όταν δεν φυσάει, είναι συχνά προβληματικές όταν φυσάει και σε κάθε περίπτωση, ποτέ δεν είμαστε σίγουροι εάν θα φυσάει σε ένα μήνα, σε τρεις μήνες, ή τα ερχόμενα Χριστούγεννα. Και εφ' όσον εμείς περιμένουμε να έχουμε σταθερό ρεύμα, είτε φυσάει, είτε όχι, αυτοί που είναι υπεύθυνοι για την "ασφάλεια και την επάρκεια" της ηλεκτροδότησης, αναγκαστικά δεν μπορούν να βασιστούν στα αιολικά, είτε αυτά είναι πολλά, ή 10 φορές άλλα τόσα!
Όταν φυσάει υπάρχει πολύ αιολικό ρεύμα (με μπλε χρώμα). Δεν φυσάει πάντα και όταν δεν φυσάει, προφανώς "κάτι άλλο" ηλεκτροδοτεί την Γερμανία (και όποιους βάζουν αιολικά). Το "κάτι άλλο" είναι, φυσικά, οι συμβατικές πηγές ηλεκτροπαραγωγής, που, και στην Γερμανία, είναι ο λιγνίτης, ο λιθάνθρακας, τα πυρηνικά και σε πολύ μικρότερο ποσοστό από εμάς, το ακριβό (και για αυτούς) φυσικό αέριο. Ο τρόπος με τον οποίο ενσωματώνονται τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά, είναι: α) Με μεταβλητή λειτουργία όλων των άλλων συμβατικών μονάδων, β) με "εξαγωγές" (σε χαμηλή τιμή ή και επί πληρωμή!) του κουτουρού ρεύματος που περισσεύει και γ) με υποχρεωτικό σταμάτημα των ΑΠΕ όταν έχει εξαντληθεί η μεταβλητότητα ή η εξαγωγές.
Η Γερμανία δεν επιχειρεί καν να αποθηκεύσει το ρεύμα από αιολικά, ή άλλες μεταβλητές ΑΠΕ. Είναι ασύμφορο. Μπορεί να προωθούν την αποθήκευση σε άλλους (και σε εμάς), αλλά για αυτούς είναι ασύμφορο και ενεργειακά ατελέσφορο (δηλαδή δεν εξοικονομείται αρκετή ενέργεια σε σχέση με πόση απαιτείται για την κατασκευή αυτών των συστημάτων). Περισσότερες λεπτομέρειες για την ηλεκτροδότηση σε άλλες χώρες και στην Γερμανία και για λεπτομέρειες για την ενσωμάτωση των ΑΠΕ και για τις συνέπειες αυτής της ενσωμάτωσης, εδώ. Η περίληψη του συμπεράσματος είναι ότι η Γερμανία έχει ενσωματώσει πολλές ΑΠΕ, αλλά έχει υπερδιπλασιάσει το κόστος του ρεύματος και δεν έχει μειώσει εκπομπές CO2 με τις ΑΠΕ. Αλλά εξάγει πολλά μηχανήματα ΑΠΕ.
Ένα επίσης παιδαριώδες (και εντελώς παραπλανητικό) επιχείρημα που προσφέρεται υπέρ της εγκατάστασης αιολικών, ειδικά στα νησιά, είναι ότι "εμείς οι Έλληνες χρησιμοποιούμε ανέκαθεν την αιολική ενέργεια, για παράδειγμα με τους ανεμόμυλους για την άλεση σιτηρών ή για την άντληση νερού".
Η διαφορά μεταξύ των ανεμόμυλων και των ανεμογεννητριών, δεν είναι το μέγεθος, ή έστω στον σκοπό. Η διαφορά είναι ότι σε έναν ανεμόμυλο, το αποθηκευμένο σιτάρι μπορεί να περιμένει λίγες μέρες μέχρι να φυσήξει αέρας και το αλεύρι επίσης αποθηκεύεται. Σε αντίθεση με το σιτάρι και το αλεύρι, ο αέρας και το ρεύμα δεν αποθηκεύονται. Ο μεταβλητός, διαλείπων, κουτουρού ("στοχαστικός") αέρας επιτρέπει την άλεση σιταριού. Αλλά δεν επιτρέπει την ηλεκτροδότηση ενός δικτύου (όπου η παραγωγή πρέπει να είναι ίση με την ζήτηση και όπου το ρεύμα θεωρείται δεδομένο όταν ανάβει κάποιος έναν διακόπτη).
Την πιο περιεκτική περιγραφή των αιολικών και των περιορισμών τους, τους έχει πει ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) στην Μελέτη Επάρκειας Ισχύος του 2013 στις σελίδες 40, 50 και .
Αυτό που λέει είναι ότι τα αιολικά δεν συμβάλλουν στην επάρκεια της ηλεκτροδότησης επειδή η ηλεκτροπαραγωγή τους είναι "στοχαστική", κουτουρού, δεν ξέρει κανείς, σήμερα, εάν θα φυσάει σε 3 ή σε 13 μήνες. Και ενώ θα μπορούσαν θεωρητικά να "ενσωματωθούν" με "ευέλικτες μονάδες άμεσης ανταπόκρισης (κάπου λείπει η λέξη από την εικόνα) αυτές είναι ήδη δεσμευμένες με την μεταβλητότητα των φωτοβολταϊκών που μειώνουν την ζήτηση την ημέρα, αλλά καλούνται να την αναπληρώσουν όταν αρχίσει να φεύγει ο ήλιος που μπορεί να είναι και κοντά σε ώρα αιχμής. Λέει επίσης ότι οι μονάδες αερίου "συνδυασμένου κύκλου" που έχουμε (δηλαδή συνδυασμός αεριοστροβίλου με ατμοστρόβιλο, πολύ πιο αποτελεσματικός από σκέτο αεριοστρόβιλο) δεν μπορούν να αυξομειώσουν ισχύ όσο απαιτείται από σύστημα με πολλές μεταβλητές και στοχαστικές ΑΠΕ. Η συνέπεια; Έχουμε δώσει πολλά λεφτά για ΑΠΕ που όμως δεν μας διασφαλίζουν ότι θα έχουμε ρεύμα. Το "10%" που αναφέρει ο ΑΔΜΗΕ είναι 0% εάν δεν φυσάει τον Ιούνιο και δώρον άδωρον εάν φυσάει μια νύχτα και δεν χρειάζεται το ρεύμα.
Τα αιολικά παρουσιάζουν και άλλα προβλήματα στα δίκτυα που, φυσικά λύνονται με πρόσθετο κόστος και που δεν θα αναφερθούν εδώ, χάριν συντομίας.
3.3. ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου